Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Юimdi de Эsrail-Filistin. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. "Hani юarkэ"" diye sordum. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Dr. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. . Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. O rahatsэz oluyordu. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Ne gelen oldu ne de giden. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Эnюallah dьzelir. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. . O da kabul etti. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Enstrьman црrenmek зaba ister. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Onlarla iftihar ediyorum. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Цrneрin bakkala giderken. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Bunlarsэz yapamam. . Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. . Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Tiyatroda, operada, sinemada. Borusan bunlardan biridir. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. . Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Kitap ve gazete okumayэ da. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Bьtьn tьrlere saygэm var. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Bana "Sen kemana" dediler. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Orada doрdum. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. . O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Saim Akзэl. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Okul Эstanbul'daydэ. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Эntihara kadar gidebilirdim. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Beni onun yanэna verdiler. Beni зok etkiledi. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. . Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. . Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi.

Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Ne gelen oldu ne de giden. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. . Borusan bunlardan biridir. Enstrьman црrenmek зaba ister. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. . "Hani юarkэ"" diye sordum. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Эnюallah dьzelir. Onlarla iftihar ediyorum. . Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Beni зok etkiledi. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. . Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. . Bunun son bulmasэnэ istiyorum. . Saim Akзэl. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Bьtьn tьrlere saygэm var. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Tiyatroda, operada, sinemada. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Orada doрdum. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Okul Эstanbul'daydэ. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Юimdi de Эsrail-Filistin. Dr. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Цrneрin bakkala giderken. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Kitap ve gazete okumayэ da. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Эntihara kadar gidebilirdim. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Bana "Sen kemana" dediler. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Bunlarsэz yapamam. . Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. . Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. O rahatsэz oluyordu. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. O da kabul etti. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. . Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Beni onun yanэna verdiler. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm.